درسال 1362 تصمیم به انجام عملیات خیبر گرفته شد. عملیات خیبر عبور ایران از منطقه آب گرفتگی هور و هورالهویزه است. هورالهویزه یک دریاچه ای است به طول بیش از یکصد کیلومتر و عرض 40 کیلومتر که بین هویزه تا رودخانه دجله قرار گرفته است و از رودهای کرخه و شاخه هایی از دجله و همچنین رودخانه های دوئیرج و چیخاب شکل می گیرد. مشخصات فوق منطقه عملیاتی ایران در خیبر بوده است.
این منطقه به این دلیل انتخاب شده بود که بعد از عملیات رمضان و بعد از والفجر مقدماتی ایران به این نتیجه رسید که باید ابتکاری به خرج دهد و در نقطه ای با دشمن درگیر شود که نتواند از همه توانایی نظامی خود استفاده کند در حقیقت وقتی ایران متوجه شد که به موازنه قوا با ارتش عراق رسیده و قادر نیست عراق را مثل عملیات های گذشته با شکست مواجهه کند به این نتیجه رسید که زمین را عوض کند. یعنی زمینی را برای نبرد انتخاب کند که دشمن نتواند از عمده قوایش استفاده کند. به همین دلیل منطقه آب گرفتگی معروف به هور انتخاب شد. هورالهویزه یک دریاچه بزرگ باتلاقی با عمق 3-2 متر است که در بعضی نقاط حتی به نیم متر نیز می رسد و بعضا نی زار است. ایران جنگ در این جا را انتخاب کرد تا بتواند برتری پیدا کند و غلبه نیرویی و تجهیزاتی پیدا کند. در مناطق آب گرفتگی، تانک ها چندان قابل استفاده نیستند، نیروی پیاده قابل استفاده است و ایران با تکیه بر نیروی پیاده می خواست در حقیقت ارتش عراق را زمین گیر کند و به منطقه ای بکشاند و جنگ را در منطقه ای به عراق تحمیل کند که دشمن نتواند ازهمه نیرو و توانش استفاده کند.
علت انتخاب خیبر این تحلیل نظامی بوده است. در این عملیات 2 قرارگاه شکل گرفت. قرارگاه نجف که سپاه را فرماندهی می کرد و دیگری قرارگاه کربلا که با هدایت ارتش بود. سپاه 2 لشکر به ارتش داده بود که برادر صیاد فرماندهی می کرد. لشکر 7 ولی عصر و 14 امام حسین (ع) را به ارتش داده بودیم و ارتش هم لشکر 77 را به ما داده بود. باید جزایر شمالی و جنوبی را می گرفتیم و از دریاچه عبور می کردیم و خودمان را به رودخانه دجله می رساندیم و بعد جاده بغداد – بصره را قطع می کردیم.
منطقه فوق العاده ابتکاری انتخاب شده بود. به طوری که قبل از عملیات ما فرماندهمان را با لباس عربی می فرستادیم با قایق می آمدند و خودشان منطقه را راحت شناسایی می کردند.
مثلا شهید باکری با لباس مبدل راحت وارد منطقه شد و شناسایی کرد.
احمد کاظمی و سایر فرماندهان هم همین طور خودشان رفته شناسایی و با منطقه آشنا شدند.
در سه موج قرار بود این عملیات انجام شود در موج آخر باید ارتباط شمال و جنوب عراق قطع می شد.
خیبر از نظر طراحی و انتخاب زمین و میدان نبرد بهترین وضعیت را داشت. به جرات می توان گفت در طول هشت سال جنگ هیچ زمینی بهتر از خیبر انتخاب نشد یعنی بهترین ابتکار عملیاتی ایران از لحاظ انتخاب زمین، طاحی و مانور منطقه خیبر بود.
دستاورد عملیات هم خیلی عظیم بود ما اگر می توانستیم ارتباط شمال و جنوب را قطع کنیم تحول اساسی در جنگ به وجود می آمد.
ولیکن به دلایل زیادی از جمله کمبود قایق ها که نیروها را جابه جا کند، ضعف هلی کوپترهای ارتش در هلی برن کردن نیروها (به طوری که خود برادر صیاد پای کار ایستاده بود که نیروها را سوار بر هلی کوپتر کند)، باعث شد که وقتی ما توانستیم مناطقی را تصرف کنیم به علت نداشتن پشت قوی فقط به جزایر مجنون شمالی و جنوبی که از مناطق نفت خیز و استراتژیک عراق بود اکتفا کردیم.
منطقه به شدت حیاتی بود و ایران دست از منطقه برنداشت و پس از یکی – دو عملیات دیگر آماده شدیم و عملیات بدر را هم در همین منطقه انجام دادیم با این تفاوت که عمده قوا برای تصرف کنار دجله گذاشتیم در آن عملیات هم چون نیروهای ما توانستند منطقه «عزیر» را کامل بگیرند یک رخنه ای در بین نیروهای ما به وجود آمد و ارتش عراق از این طریق منطقه کنار دجله را مجددا از ایران پس گرفت.
نظرات شما عزیزان:
تبادل
لینک هوشمند
